از زمانی که برای نخستین بار انسان آهن را از دل زمین استخراج کرد و به وسیله آن مایحتاج خود از قبیل وسایل کشاورزی و سلاحهای جنگی و دفاعی را ساخت نیاز انسان همواره به آهن یک نیاز غیر قابل انکار بوده است. اما با کشف سایر فلزات کاربرد فلزات آهنین کمتر شد به شکلی که در اکثر صنایع از فلزات غیر آهنی استفاده میشود. اما اینکه فلزات غیر آهنی چیست؟
فلزات غیر آهنی چه مزایایی دارند؟
و انواع فلزات غیر آهنی کدامند؟
سوالاتی هستند که ما در این مقاله تحت عنوان فلزات غیر آهنی چیست و چه کاربردی دارد؟ به آنها پاسخ دادیم. پس اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوالها و کسب اطلاعات بیشتر در مورد فلزات غیر آهنی هستید تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
فلزات غیر آهنی چیست؟
فلزات غیر آهنی همانگونه که از نام آنها پیداست فلزاتی هستند که از آهن به عنوان ماده اصلی یا فلز پایه در آنها استفاده نشده است، این دسته از فلزات به دلیل مواردی مانند سبک ساخت، هدایت الکتریکی و حرارتی، وزن سبک و مقاومت بالا در برابر خوردگی توانستند جای خود را در اکثر صنایع باز کنند. تعداد فلزات غیر آهنی زیاد میباشد که ما در قسمت انواع فلزات غیر آهنی به معرفی مهمترین آنها میپردازیم.
انواع فلزات غیرآهنی
انواع فلزات غیر آهنی را میتوان بر اساس پایه اصلی آن که معمولاً شامل آلومینیوم، مس، قلع، روی، طلا و نقره میشوند و نوع کاربری آنها به انواع مختلفی تقسیم کرد. به شکل کلی مهمترین فلزات غیر آهنی عبارتند از:
- آلومینیوم
آلومینیوم را میتوانیم یکی از فلزات غیر آهنی بدانیم که معمولاً از سنگ معدن اکسید استخراج میشود. آلومینیوم که به شکل رایج در پوسته زمین یافت میشود برای اولین بار در سال ۱۸۲۵ به شکل رسمی کشف شد.آلومینیوم و فلزات غیر آلومینیومی که از آلومینیوم ساخته میشوند ویژگیهای زیادی دارند که از مهمترین آنها میتوان به مقاومت بالا در برابر خوردگی اشاره کرد. آلومینیوم از نظر رسانایی گرما نیز بسیار عالی عمل میکند. این ویژگیها در کنار وزن سبک آن باعث شده است که فلزات غیر آهنی آلومینیومی از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار باشند.معمولاً از فلزات غیر آهنی آلومینیوم در صنایع مختلفی مانند ظروف پخت و پز، اجاق گاز،صنایع غذایی و صنایع شیمیایی استفاده میشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد آلومینیوم به این صفحه مراجعه کنید. - مس
یکی دیگر از انواع فلزات غیر آهنی،فلزات ساخته شده با مس میباشد. تقریباً ۱۰۰ سال است که از استفاده فلز مس و آلیاژهای مختلف آن در صنایع مختلف مانند صنایع مهندسی و بسیاری دیگر از فعالیتها میگذرد. مس دارای خواص زیادی میباشد که از مهمترین آنها میتوان به قوی بودن،سخت بودن ،خاصیت چکش خواری بالا و انعطاف پذیر بودن اشاره کرد. ولی در این بین شاید مهمترین خاصیت این فلز، اتصال عالی آن باشد. برای وصل کردن این فلز میتوان از همه روشها مانند لحیم کاری، پرچ کردن و جوشکاری استفاده کرد. فلز مس نیز در برابر خوردگی بسیار خوب و عالی عمل میکند.وسایل و ظروف برنجی و برنزها جزء آلیاژهای مس به حساب میآیند.
- سرب
سرب یکی دیگر از انواع فلزات غیر آهنی میباشد.این فلز قرنهاست توسط انسان و در صنایع مهندسی و البته ساختمان سازی مورد استفاده قرار میگیرد. این فلز که سه کانی اصلی گالاریا،Anglesite و سرویست استخراج میشود دارای خواصی مانند درخشش بالا چگالی بالا نقطه ذوب پایین و نقطه جوش بالا دارد. - قلع
قلع نیز جزء انواع فلزات غیر آهنی میباشد که رنگ آن سفید است. این فلز بسیار شکلپذیر میباشد و دارای دمای ذوب ۲۳۲ درجه سانتیگراد است. از این فلز در ساختمان سازی، سفید کاری ظروف مانند مس و انواع لولههای فلزی و منابع آب گرما استفاده میشود.
دیگر انواع فلزات غیر آهنی
به جز فلزات ذکر شده از فلزات دیگری مانند طلا، نقره، منیزیم و نیکل به عنوان انواع فلزات غیر آهنی یاد میشود که هر کدام از آنها دارای خواص و کاربردی منحصر به فرد میباشند.
مزایای فلزات غیرآهنی
فلزات غیر آهنی در مقایسه با فلزات آهنی دارای ویژگیها و مزایای منحصر به فردی میباشند. از مزایای آنها میتوان به مقاومت بالا در برابر خوردگی شکل پذیری آسان،سبک بودن و هدایت الکتریکی و حرارتی بالا اشاره کرد.
مقاومت بالا در برابر خوردگی:
معمولا از این فلزات با توجه به مقاومت بالا در برابر خوردگی در کارهایی که فلزات در معرض آفتاب، سرما، برف و باران قرار دارند،استفاده میشود.
شکل پذیری آسان:
شکل پذیری آسان یکی دیگر از ویژگی و مزایای فلزات غیر آهنی میباشد که باعث شده است.برای لولهکشیهای آب و یا گاز از این نوع فلزات استفاده شود.
هدایت الکتریکی بالا:
هدایت الکتریکی بالا یکی دیگر از مزایای فلزات غیر آهنی مانند مس میباشد، که باعث شده است برای ساخت سیمها و کابلهای برق از این نوع فلز استفاده شود.
سبک بودن:
سبک بودن فلزات غیرآهنی را شاید بتوان مهمترین ویژگی این نوع از فلزات دانست،با توجه به اینکه وزن کم فلزات در برخی از صنایع مانند خودروسازی و هواپیماسازی بسیار مهم است همه این صنایع از فلزات غیر آهنی مانند آلومینیوم استفاده میکنند.
معایب فلزات غیرآهنی
فلزات غیر آهنی در کنار مزایای زیادی که دارند دارای معایبی نیز میباشند. با توجه به اهمیت هزینهها در صنایع و ساختمان و هر جای دیگر یکی از معایب فلزات غیر آهنی را میتوان قیمت بالای این نوع از فلز نسبت به فلزات آهنی دانست. مقاومت پایین برخی از فلزات غیر آهنی مانند آلومینیوم در برابر ضربه یکی دیگر از معایب این نوع از فلزات می باشد.
کاربرد فلزات غیر آهنی
همانگونه که در قسمتهای قبلی مقاله نیز به آن اشاره کردیم فلزات غیر آهنی کاربردهای فراوانی دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
- استفاده در صنعت اتومبیل سازی
- استفاده در صنعت هوا فضا و هواپیماسازی
- ساخت پل
- استفاده در ساختمان سازی مخصوصاً آسمان خراشها
- ساخت کانکس
- ساخت کانتینرهای حمل و نقل
- صنایع شیمیایی
- صنایع غذایی و مخصوصاً کنسروسازی
- ساخت انواع بطری نوشیدنیها
- سیم و کابل