فولاد زنگ نزن یکی از پرکاربردترین فلزات در صنعت است. این فلز به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی و خوردگی، حرارت و عوامل شیمیایی و همچنین ظاهر زیبایی که دارد، در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، ساختمانی، پزشکی، غذایی و الکترونیکی به کار می‌رود. این فولاد از آلیاژهای مختلفی تشکیل شده است که بسته به نوع آلیاژ و میزان عناصر مختلف، خصوصیات متفاوتی دارد. برای مثال، فولاد ضد زنگ دوپلکس دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی است و در برابر تغییرات دمایی و شوک حرارتی مقاومت بسیار خوبی دارد.
فولاد زنگ نزن چیست؟
فولاد زنگ نزن یکی از مواد مهم در صنعت است که از ترکیب آهن، کروم، نیکل و مواد دیگر تشکیل شده است. ترکیب دقیق این مواد، بسته به نوع فولاد و کاربرد آن، متفاوت است. برای مثال، فولاد زنگ نزن نوع ۳۰۴، که شامل ۱۸ درصد کروم و ۸ درصد نیکل است، بیشتر در صنایع غذایی و پزشکی کاربرد دارد. با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی فولاد زنگ نزن، این ماده به عنوان یک جایگزین مناسب برای فولاد ساده و فولاد ضد زنگ معمولی به کار می‌رود.
انواع فولاد های زنگ نزن
فولاد های زنگ نزن به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. فولاد های زنگ نزن طبیعی شامل فولاد کرومیتی و فولاد نیکلی هستند. این فولاد ها به دلیل حضور کروم و نیکل در ترکیباتشان، مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارند. فولاد های زنگ نزن مصنوعی نیز در دو دسته آستنیتی و فریتی قرار می‌گیرند. فولاد های زنگ نزن آستنیتی، حداقل ۱۶ درصد کروم دارند و فولاد های زنگ نزن فریتی، حاوی حداکثر ۱۳ درصد کروم هستند.
بیشتر بخوانید: استعلام قیمت و ثبت سفارش ریخته گری گریز از مرکز تهران
خواص فولاد زنگ نزن
یکی از خواص بارز فولاد ضد زنگ، مقاومت آن در برابر خوردگی است. این فولاد به دلیل حضور کروم در ترکیب آن، نسبت به فولادهای دیگر مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد. همچنین، این فولاد با اکسیژن هوا و آب واکنش نمی‌دهد و به همین دلیل در برابر زنگ زدگی نیز مقاوم است.
فولاد زنگ نزن همچنین دارای خواص مقاومت در برابر حرارت و فشار است. در صنایعی که نیاز به قطعاتی با مقاومت بالا در برابر حرارت دارند، استفاده از فولاد زنگ نزن بسیار معمول است. همچنین، این فولاد به دلیل مقاومت بالایی که در برابر فشار دارد، در صنایعی که نیازمند قطعاتی با مقاومت بالا در برابر فشار هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد فولاد زنگ نزن
فولاد ضد زنگ به دلیل خواص ضد خوردگی، مقاومت در برابر اکسیداسیون و تاثیرات محیطی، مقاومت در برابر تغییرات دمایی و مقاومت در برابر مواد شیمیایی برای کاربردهای مختلفی مناسب است. از مهمترین و اصلی‌ترین کاربردهای این فلز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- صنایع خودروسازی
- صنایع دریایی
- صنایع نفت و گاز
- صنایع غذایی
تفاوت‌های فولاد ضد زنگ با فولاد گالوانیزه
فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه دو نوع متفاوت از فولادها هستند که در فرآیندهای مختلف تولید و پوشش دهی تشکیل می‌شوند. تفاوت اصلی این دو نوع فولاد در مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها است.
- فولاد گالوانیزه
فولاد گالوانیزه، فولادی است که به روش گالوانیزه کردن با روی پوشانده شده است. در این روش، فولاد با روی پوشانده می‌شود تا از خوردگی و زنگ زدگی جلوگیری شود. فولاد گالوانیزه به دلیل پوشش روی، مقاومت به خوردگی بیشتری نسبت به فولاد ضد زنگ ندارد. همچنین، فولاد گالوانیزه در مقابل خوردگی در محیط‌هایی که دارای اسیدیته بالا هستند، مقاومت کمتری دارد.
- فولاد ضد زنگ
فولاد ضد زنگ، فولادی است که حاوی حداقل ۱۰٪ کروم است و به دلیل حضور کروم، مقاومت به خوردگی و زنگ زدگی بیشتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد. همچنین، فولاد ضد زنگ در برابر خوردگی در محیط‌هایی که اسیدیته بالا دارند، از مقاومت بیشتری برخوردار است.
با توجه به تفاوت‌های ذکر شده، فولاد ضد زنگ برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بیشتری در برابر خوردگی و زنگ زدگی دارند، مناسب‌تر است. به عنوان مثال، در صنایع دریایی، فضایی با هوای شور و محیط‌های شیمیایی، استفاده از فولاد ضد زنگ توصیه می‌شود. از طرفی، انتخاب فولاد گالوانیزه برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بیشتری در برابر ضربه و خراش دارند، بهترین گزینه است. به عنوان مثال، از آن در صنایع خودروسازی و ساختمانی، فولاد گالوانیزه بیشتر استفاده می‌شود.
روش تولید فولاد زنگ نزن
روش تولید فولاد زنگ نزن برای تولید این فلز بسیار مهم است. در این روش، ابتدا آهن و اجزای آلیاژی مورد نیاز برای تولید فولاد زنگ نزن با هم مخلوط می‌شوند. سپس این مخلوط در یک کوره ذوب شده و به درجه دمای مورد نیاز برای تولید فولاد زنگ نزن رسیده و در حین ذوب شدن، ترکیبات آلیاژی موجود در آن به آن اضافه می‌شوند.
در مرحله بعد، فولاد ذوب شده به شکل یک بلوک بزرگ در می‌آید. این بلوک در ابتدا به دو قسمت تقسیم می‌شود. یکی از این دو قسمت به صورت فولاد زنگ نزن در نظر گرفته می‌شود و قسمت دیگر به صورت فولاد کربنی.
سپس فولاد ضد زنگ به مراحلی مانند آنیلینگ، کوئنچینگ، فراوری سطحی و غیره می‌رسد تا به شکل نهایی خود درآید. در این مراحل، فولاد زنگ نزن به مقاومت و خصوصیات مورد نظر دست می‌یابد. به طور کلی، روش تولید فولاد زنگ نزن بسته به نوع آلیاژی که در آن استفاده می‌شود، تفاوت‌هایی دارد.
